Wat ik van een Zwitserse gletsjer leerde

Deze zomer trok Jessica zich een week terug in het Zwitserse Lötschental. Ze ging er heen om de innige verbinding die ze als kind met de natuur voelde, weer terug te vinden.

In stilte een oud bos verkennen, elke ochtend zwemmen in een koud gletsjermeer, bij zonsopgang de zon op mijn gezicht voelen en met blote voeten in het gras lopen; het waren deze ervaringen tijdens de retraite ‘Spirit of the Wild’ die me nieuwe inzichten brachten. 

Overtuigingen stapelen

Op een bewolkte ochtend, 3 dagen na aankomst, deed ik samen met 15 mensen mee aan een bijzonder ritueel. Elke deelnemer nam een steen in de hand en deelde een interne overtuiging die een belemmering vormde. De stenen stapelden we op een grote hoop. 

Ik vertelde de groep dat ik al een langere tijd last heb van een beklemmende klimaatangst. En dat ik hierdoor terechtkom in een soort overdrive waarin ik nóg meer ga doen en me nog harder inzet voor de bescherming van de natuur. Het voelde best spannend om dit aan een groep met relatief onbekenden te vertellen. 

Niet lang na het ritueel hadden we vier uur vrij. We konden gaan en staan waar we wilden, had de trainer gezegd. Ik wist direct wat ik ging doen: de gletsjer van dichtbij bekijken. Vanaf de eerste dag  had die ijsvlakte - op ruim 2300 meter hoogte - een mysterieuze aantrekkingskracht op mij. Vol goede moed begon ik aan de tocht. 

“Ik snapte niet hoe mensen op dezelfde voet door konden leven terwijl de natuur keihard achteruitging ”

Jessica den Outer Oprichter & auteur Rechten van de natuur

Om dicht bij het ijs te komen moest ik twee uur stevig doorlopen. Door de regenval van de voorgaande weken waren sommige delen van het pad overstroomd. Regelmatig passeerde ik een brug over een wild stromende rivier. Tijdens mijn trip dacht ik na over het ontstaan van mijn klimaatangst, ergens in 2017. Ik snapte destijds niet hoe mensen op dezelfde voet door konden leven terwijl de natuur keihard achteruitging. Sindsdien doe ik mijn uiterste best - soms krampachtig - om het tij te helpen keren.

Kruispunt: wandel ik veilig of gevaarlijk?

Ik bereikte een kruispunt. Links ging het pad de berg op richting de Anenhütte, rechts leidde het pad naar de gletsjer. Ik koos voor het rechterpad. Al gauw besefte ik dat dit een uitdagende tocht zou worden: ik ging steile rotswanden beklimmen, zonder klimmateriaal en zonder zekering. Niet gek dat ik maar een drietal mensen passeerde op deze hele tocht.

Toen ik over een paar rotsen klauterde en de steile afgrond naast me zag, drong het gevaar plotseling tot me door. Ik checkte mijn mobiel - nog maar 10% batterij - en besefte dat ik niemand van de groep had verteld over mijn tocht. De aantrekkingskracht van de gletsjer bleef onverminderd groot; hij was zó dichtbij – ik moest nu doorzetten. 

Toen ik stilstond om op adem te komen, hoorde ik druppels vallen. Ze kwamen van de smeltende ijskappen en liepen langs de rotsen. De stralende zon transformeerde het gletsjerijs in waterstroompjes langs het pad. Dus zo klinkt klimaatverandering, dacht ik.

“Natuurlijk was het gevaarlijk om verder te gaan met mijn tocht, maar had ik mezelf niet nog nét iets verder kunnen pushen? ”

Jessica den Outer Oprichter & auteur Rechten van de natuur

De hotelmedewerker had me verteld dat de gletsjer zich ieder jaar verder terugtrekt, en dat er steeds minder ijs over is. Zittend vanaf een rots liet ik het smeltproces op me inwerken - het was overweldigend. Je kunt wetenschappelijke onderzoeken lezen wat je wilt, maar als je het veranderende klimaat zo helder voor je ziet, komt het keihard binnen.

Daarvoor hoef je trouwens niet net als ik naar Zwitserland af te reizen. Ook in Nederland zie je het gebeuren: insecten verdwijnen, het weer wordt onvoorspelbaar, landschappen veranderen. Ik wist het wel, ik voelde de urgentie - maar het zicht én het geluid van smeltende ijskappen raakten mij dieper dan ooit. 

Klimaatverandering zelf ervaren

Ik zag in dat het heel belangrijk is om het veranderende klimaat in de natuur te ervaren. Het is niet gek als je klimaatverandering enkel als een wiskundige uitdaging ziet, als je niet ziet - en ervaart - dat de natuur keihard achteruit gaat. Pas als je je verbonden voelt met iets, kun je je ervoor gaan inzetten. Zonder deze verbondenheid zou ik zelf ook niet de vastberadenheid en passie opbrengen die nodig is om mij in te blijven zetten voor de Rechten van de Natuur.

Ik stond op van de platte rots en keerde terug naar het dal. Toen ik daar aankwam merkte ik dat ik baalde dat ik niet dichterbij de gletsjer was gekomen. Natuurlijk was het gevaarlijk om verder te gaan met mijn tocht, maar had ik mezelf niet nog nét iets verder kunnen pushen? 

En toen zag ik helder voor me hoe ik zo’n 7 jaar lang met mijn klimaatangst ben omgegaan: ik daag mezelf uit om nét iets verder te gaan en nét een stapje meer te zetten. Met het gevolg dat ik vaak over mijn eigen grenzen heen ga. Dat had ik tijdens mijn wandeling bijna weer gedaan. Maar dit keer kwam ik op tijd tot inkeer. Een schepje meer mag niet langer ten koste van mezelf gaan! Dat is wat die Zwitserse gletsjer me liet zien.